ADIYAMAN (İGFA) – Türkiye’nin saygın yükseköğretim kuruluşlarından biri olan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin yaralarını sarmayı sürdürüyor. Tarihin en büyük yıkımlarından birine neden olan zelzelelerin çabucak akabinde takviye için dört koldan harekete geçen DEÜ, arama-kurtarma, sıhhat hizmetleri, toplumsal hizmetler ve hasar tespit çalışmaları ile afet uyumuna değerli katkılar sunmuştu. Bir yandan zelzele araştırma raporları yayımlayarak kamuoyunu bilgilendiren DEÜ’de bu sefer, Veteriner Fakültesi uzmanları bölgeye yardım elini uzattı. DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar’ın talimatıyla bölgedeki hayvancılık işletmelerinin ve yetiştiricilerin durum tespiti ve dayanak faaliyetlerinde bulunmak için Adıyaman’a giden DEÜ Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zafer Bulut, Arş. Gör. Dr. Mustafa Yiğit Nizam ve Arş. Gör. Tunahan Çomak’tan oluşan DEÜ grubu, saha dayanak çalışmalarına devam ediyor.

GENİŞ KAPSAMLI ÇALIŞMA

Depremin en çok etkilediği vilayetlerden olan Adıyaman’da birinci olarak T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Adıyaman Vilayet Müdürlüğü ile irtibat kuran DEÜ takımı, zelzele ve sel felaketi sonrası bölgedeki hayvancılık işletmelerinin ve yetiştiricilerin durumu ve muhtaçlıkları, mevsimsel ve salgın hastalık kuşkuları, hayvan barınaklarının durumu hakkında bilgiler topladı. Fizibilite çalışmalarına çabucak başlayan DEÜ’lü bilim insanları, ziyaret edilecek işletmeleri ve yetiştiricileri belirleyerek harekete geçti. Grup, ziyaret edilen tüm işletmelerde yurt dışı kaynaklı olarak ülkemizde de görülen SAT-2 tipi şap virüsü ile ilgili alınacak önlemler başta olmak üzere, gereksinim duyulan yerlerde genel muayene, teşhis ve tedavi; sorun görülmeyen işletmelerde iklim kuralları nedeniyle görülebilecek mevsimsel hastalıklara karşı tedbirler aldı.

ŞAP HASTALIĞINA DİKKAT ÇEKİLDİ

Bölgedeki çalışmalar hakkında bilgi aktaran DEÜ Veteriner Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zafer Bulut, işletme ve yetiştirici ziyaretlerinde SAT-2 tipi şap virüsüne bilhassa dikkat çektiklerini belirterek, “Son iki aydır Türkiye’de de görülen ve gündem oluşturan viral bir zoonoz (hayvanlardan insanlara bulaşabilen) hastalık olan şap hastalığı ile ilgili önlemleri de kapsayan değerli bilgilendirmeler yaptık. Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanlarda görülen, bulaşma ve yayılması çok süratli olan, buzağı ve kuzularda ölümlere; başka hayvanlarda büyük randıman kayıplarına neden olan bir hastalık. Şap virüsünün O, A, C, SAT-1, SAT-2, SAT-3 ve ASIA I olmak üzere 7 farklı serotipi bulunmaktadır. Türkiye’de daha evvel rastlanmayan SAT-2 serotipinin yurtdışı kaynaklı olarak ülkemize geldiği ve Bakanlık datalarına nazaran 8 işletmede tespit edildiği bilinmektedir. Adıyaman vilayetinde şu ana kadar Şap hastalığı hadisesi bildirilmemiş ve 17 Mart 2023 tarihi itibariyle aşılama çalışması Veteriner doktorların özverili çalışmaları ile tamamlanmış bulunmaktadır” dedi.

TEDAVİ SÜREÇLERİ BAŞLATILDI

İşletmelerde barınakların ziyan görmesinden ötürü kış koşulları ve mevsim geçişleri sebebiyle birtakım hayvanlarda teneffüs sistemi hastalıkları tespit ettiklerini paylaşan Bulut, bu hayvanlarla ilgili olarak tedavi süreçlerini başlattıklarını kaydetti. Bulut, “Muhtemel hastalıklara karşı alınabilecek önlemler konusunda işletmeleri bilgilendirdik ve farklı hastalıklara karşı uygulanabilecek aşı protokolleri tavsiye ettik. Kimi işletmelerde ise yeni doğan buzağı ishalleri olduğunu tespit ettik ve tedavi protokolleri başlattık. Bu noktada DEÜ Veteriner Fakültesi tarafından pilot bir proje olarak gerçekleştirilen ve 2022 yılında tamamlanan ‘Buzağı Vefatlarına Karşı Hamile Hayvanların Aşılanması’ isimli projenin sonuçları da örnek gösterilerek, buzağılarda yaşanacak kayıpların önlenmesine yönelik tavsiyelerimizi yetiştiricilerle paylaştık” tabirinde bulundu. Bulut ayrıyeten, hastalıkların teşhisinin akabinde tedaviye başlanılan yerlerde Dokuz Eylül Üniversitesi ve Adıyaman Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından sağlanan ilaçların işletmelere bırakıldığı da belirtti.

KORUYUCU TEDBİRLERİ SIRALADI

Aşılama çalışmalarının tedbir gayeli yapılmakta olduğunu, yetiştiricilerin de hastalıkla çabada esirgeyici emelli alacakları tedbirler bulunduğunun altını çizen Bulut, “Bu tedbirler; işletme girişlerinde tesirli dezenfektanların bulunması, işletmelere dışardan kimsenin girmemesi, mümkünse yalnızca bakıcıların girmesi, sağımda el, sağım makinesi ve göğüs paklığına dikkat edilmesi, enfeksiyonun bildirildiği bölgelerden yem tedarik edilmemesi, enfekte bölgelere yakın meralara hayvan gönderilmemesi, yeni alınan hayvanların karantinaya alınarak sağlıklı olduğundan emin olunduktan sonra sürüye dahil edilmesi olarak sıralanabilir. İşletmede hastalık görülmesi durumlarında ise çabucak bir Veteriner tabibe haber verilmesi, sağlıklı ve hastalıklı hayvanların birbirinden çabucak ayrılması, hayvan bakıcılarının da birebir halde ayrılması, hayvan altlıklarının inançlı olarak yok edilmesi, hasta olan hayvanların bulunduğu kısımların dezenfekte edilmesi gerekmektedir” bilgisini paylaştı.

Açıklamalarını sürdüren Bulut, şunları kaydetti: “Yapılan saha çalışmaları esnasında T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü’nden (TAGEM) Genel Müdür Dr.Metin Türker, genel müdür yardımcıları, daire liderleri ve vilayet müdürlüğü heyeti ile birlikte çalışma alanına ziyaret gerçekleştirdik. Sayın Genel Müdür ve beraberindeki heyete Rektörümüz Sayın Prof. Dr. Nükhet Hotar öncülüğünde Üniversitemizin tüm üniteleriyle yürüttüğü sarsıntı seferberliğini anlattık. Şap hastalığı ile ilgili bahsettiğimiz tüm bilgiler ziyaret edilen bütün işletmelerde yetiştiricilere anlatılmış ve hastalıktan korunmadaki rollerinin değerine vurgu yapılmıştır. Şap hastalığı ile çabada kesim, karantina ve aşılama önlemleri uygulanmaktadır. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ülke genelinde aşılama çalışmaları başlatılmış olup süratle tamamlanmaya çalışılmaktadır.”