Milyonlarca personellerinin 2024 yılı taban fiyat artırımı için geri sayımı başladı. En az Fiyat Tespit Komitesi Aralık başlangıcında toplanacak.
Komisyon toplantılarında, satın alma gücü paritesinin alındığı için enflasyon oranındaki artış taban fiyatta meydana getirilen artışta da toplama oluyor. Merkez Bankası’nın yüzde 65 sene netice enflasyon iddiasına gore 6 aylık enflasyonun yüzde 38’e yakın olması öngörülüyor.
Asgari fiyata 6 aylık enflasyona gore artış yapılırsa net 15 bin 735 lira olacak. Emek harcama ve Sosyal Emniyet Bakanı Vedat Işıkhan’ın “Komisyon’da tercihiniz en az izleniryi enflasyona ezdirilmeyecek bir kararın çıkması yönünde olacak” lafları de enflasyonun altında bir artış yapılmayacağına işaret ediyor.
Asgari fiyat artırımı emek harcaması ve sosyal güvenlikte bir fazlaca ödeme kalemini de bununla beraber yükseltiyor. Çalışanlara tüm iş kollarını ayrı ayrı tabanda fiyat altında fiyat ödemesi yapılamıyor. İş kontratlarına bunun yerine kesintiler konulamıyor, toplumsal yardımlar sebebiyle bir tenzilat yapılamıyor. En az fiyata meydana getirilen artış hususi kesim ve amme personellerinin yeni sene artışlarında da dahil edilmesi oluyor.
Asgari fiyatı genel hatlarıyla belirleniyor, Ocak 2024 artırımı ne kadar olacak?
Asgari fiyatının bir insanoğlunun en temel olan yemek, giyecek, barınma, bütçeye gore parçalarının karşılanması için alınan en düşük fiyat ve emekçi, patron ve temsil edilmekte olan Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nca belirleniyor.
Asgari fiyat ülkesinde gerçekleşen ve gerçekleşen ve en çok enflasyon, harcama maliyeti, ödenmeyen masraf endeksleri, fiyat ölçümü tesiri de göz önünde belirleniyor. En az fiyat Temmuz ayında brüt günlük 447,15, aylık brüt 13.414,50, net 11.402,32 lira olarak belirlendi.
Asgari fiyat artışlarında artık resmi bir izahat yok, beklenti yüzde 40-50 aralığında olacak. Artış enflasyon iddiasına gore yüzde 40 olursa 4 bin 560 lira artışla 15 bin 962 liraya, işyar maaşı artışı kaydedilen yüzde 50 artışla 17 bin 103 liraya çıkacak.
Kaç birey taban fiyatla çalışıyor, meydana getirilen artırım kimleri değişiyor, tüm iş kollarını kapsıyor mu?
Ortalama 18 milyon SSK’lının (yeni SGK) 6,6 milyonu taban fiyatlı olup, artış patronlarından Genel Sağlık Sigortalılara, bağlı kronik sigortalılardan mesken hanımlığı icra eden hanımefendilere, dinlence sigortası alanlarında yurt içerisinde ve yurt haricinde borçlanma yapanlara kadar fazlaca sayıda birey bulunuyor.
Asgari beyanının kıdem ve tazminat tutarları artacak. İşsizlik Ödeneği ile kısa emek harcama ödeneğinin tavanı artacak. Tüm iş kollarını bireysel halde belirleniyor. Linyit, taşkömürü öğrencilerinin işyerlerinde, yerde çalışan çalışanlara ödenecek taban fiyatı da olağan asgari fiyatın iki yerde uygulanamıyor.
Asgari fiyatı kaç gün üstünden hesaplanıyor, 2024 yılı için 6 ay mı, senelik mı belirlenecek?
Ücretin bir günlük belirlenmesi temel olup, aylık, haftalık, saat başına, kesim başına ya da meydana getirilen iş fiyatına gore fiyat ödemenin lüzumlu düzenlemeleri buna gore yapılıyor. Saatlik fiyat aylık 30 iş günü üstünden hesaplanıyor. Haftada 1 günlük yasal formatlı zarurî sürümü ve 45 haftalık haftalık standart emek harcama saati mevcuttur. Haftalık emek harcama saati haftanın başka günlerine yayıldığında günlük mesai 7.50 saat hesaplanıyor. Taban Fiyat Tespit Kurulu Aralık başlangıcında toplanacak. En az fiyat artışında üst seviye iki senelik olup, heyet talep eder senelik periyodik olarak belirlenir.
İşveren yaş, diyetle çalışan taban fiyatının altında fiyatla çalıştırılabilir mi?
İş akitlerine ve toplu iş mukavelelerine bunun tersine kararları konamaz, konulsa bile geçerli olmaz, taban fiyatın altında ödeme yapılamaz. Belirlenen taban fiyat ödemeyen ya da tamamlanmamış ödeyen patron vekiline yönetimsel para cezası verilir.
İş Kanunu kapsamında olanlara değil, deniz-basın iş kanunları ile Borçlar Kanunu’na doğal olarak olarak çalışanlara de ödenecek fiyat taban fiyatı altında olması imkansız.
Yeni en az fiyat artışıyla kıdemle beraber hangi ödenekler artacak?
İşsizlik maaşı, iş göremezlik ödeneği, emzirme ödeneği, tazminatı da artacak.
Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödedikleri ölçülerde artış olacak.
Asgari fiyata vergi muafiyeti, patrona takviye edilecek mi?
Bütün geçerli olmayanların asgari fiyat tutarlarına kadar olan gelirleri verginin haricinde bırakılıyor. Taban fiyatında meydana getirilen artış bütün çalışanların vergi istisnası meblağının artışına kadar gelir pozitif yanları sağlıyor. Bu potansiyelin önümüzdeki yıl bütçesinde 595,1 milyar liralık vergi istisnası öngörülmüştü.
Dolayısıyla muafiyet devam edecek. Patrona en az fiyat dayanağı Temmuz ayı itibarıyla 500 liraya çıkarıldı. Bu senenin birinci senesinde 1,7 milyon işletmeye ortalama 19 milyar lira asgari fiyata dayanağı verildi. Yeni bölgenin devamına hükümet karar verecek.
Asgari fiyat geliri olan üniversite kredisi, burs alabilir miyim?
Asgari fiyat seviyesinde ay ya da fiyatla devamlı bir işte çalışan ya da gelire haiz olan kimliğe Yüksek Eğitim Kredi ve Yurtlar Kurumu’ndan burs ya da tahsilat kredisi alındı.
Asgari fiyat senet, bono, kuponla ödenebilir mi, alacakta süre aşımı kelam mevzusu mu?
Senet, kupon, bono yahut öteki bayağı bir halde fiyat ödemesi yapılamaz. Fiyat yabancı para olarak kaydediliryse ödemenin rayice özelliğine gore Türk Lirası ile ödenebilir. Fiyat alacaklarında süre aşımı mühleti 5 senedir.
News
