İsrail’in katliama dönüştürdüğü savaşın bir diğeri karanlık yüzü ise çevre katliamı. Türk Toraks Derneği Çevre Problemleri ve Akciğer Sıhhati Emek verme Kümesi husus ile alakalı izahat yapmış oldu.
Türk Toraks Derneği Çevre Meseleleri ve Akciğer Sıhhati Emek verme Kümesi tarafınca, savaşların binlerce sivil insanoğlunun vefatına yol açması ve birçok kuvvetli uğraşa sebep olmasının yanı sıra, çevresel ziyanlar hikayesinde da büyük korku oluşturduğuna dikkat çekildi.
Türk Toraks Derneği Merkez İdare Şurası Üyesi Prof. Dr. B. Oya İtil, “Tarih süresince sayısız harbe tanık olan Dünya, maalesef 21. yüzyılda da savaşların acımasız gerçeğiyle karşı karşıya gelmeye devam etmektedir. Son 60 yılda yaşanmış olan çatışmaların %40’ından fazlası, Dünya’nın yüksek pahalı ya da kıt organik kaynaklarının sömürülmesiyle doğrudan ilişkilendirilmektedir” diye konuştu.
Türk Toraks Derneği Çevre Sıkıntıları ve Akciğer Sıhhati Emek verme Kümesi tarafınca, savaşların binlerce sivil insanoğlunun vefatına yol açması ve birçok kuvvetli gayrete sebep olmasının yanı sıra, çevresel ziyanlar hikayesinde da büyük korku oluşturduğuna dikkat çekildi.
Prof. Dr. B. İtil, şunları söylemiş oldu, “Savaşların, silahlı taraflar ortasında gerçekleştiği düşünülse de çabucak her süre en fazlaca sivillerin vefatına, yaralanmasına niçin olmakta, özellikle Ortadoğu ve Akdeniz coğrafyasında yaşanmış olan trajediler milyonlarca insanoğlunun zorla yerinden edilerek uzun, dirayetli ve acımasız seyahatlere çıkmasına, yabancı oldukları yerlerde yaşam uğraşı vermelerine niçin olmaktadır. Çevre ise sıklıkla savaşın zımnî bir kurbanı olarak kalmaktadır. Sadece günümüzde çevresel tesirler daha çok dikkat çekmektedir. Özellikle 20. çağ savaşları, çevreye uzun vadeli ziyanlar vermiştir. Çevresel ziyanlar, mahallî halkın özellikle de duyarlı gruplardan hanımefendilerin, evlatların ve yaşlıların refahını, sıhhatini, ölüm kalım şansını tehdit ederken, savunmasızlığını on senelerce artırabilmektedir. Öte taraftan hayvanlar, bitkiler ve sonucunda ekosistem de derin yok oluş tehlikesiyle karşılaşmaktadır”
Savaşlar Ekoloji ve Sağlık İçin de Mühim Bir Tehdit
Türk Toraks Derneği Çevre Sıkıntıları ve Akciğer Sıhhati Emek verme Kümesi Lideri Prof. Dr. Sebahat Genç ise, savaşlar esnasında kimyasal silahlar kullanılabilmekte bulunduğunu belirterek, “Patlayıcılardan ortama kimyasal faktör salınmakta ve ara ara de şuurlu olarak kimyasal üretim tesisleri/depoları maksat alınabilmektedir. Bu çeşit ataklar nihayetinde etrafa salınan tehlikeli kimyasallar, hava-su-toprak kirliliğine, toprak verimsizliğine, ekolojik tahribata niçin olmaktadır. Su kaynaklarının tahribatı maksatlı barajlar gaye alınabilmekte, petrol
tesisleri/depoları tahrip edilebilmekte, buradaki kimyasalların toprak ve su kaynaklarına sızması kararı mühim toksik kimyasal kontaminasyonu olabilmektedir. Biyolojik silahların patlamasıyla toz ya da aerosol biçiminde patojen bakteri, virüsler serbest kalabilmekte, hava kanalıyla ya da su kaynaklarına karışarak su kirliliğine yol açabilmekte, insan sıhhatini ciddi halde tehdit edebilmektedir.“ dedi.
Bombalar İklim Krizine Yol Açabilir
Prof. Dr. Genç, nükleer savaşlar ve/ya da kazalar kararı, uranyum ve diğer radyoaktif gazların çevreye yayılabileceğini laf ederek, şu detayları paylaştı: “Bu gazlar, ışınım kirliliğine yol açarak uzun solukta sağlık meselelerine niçin olabilmektedir. Çernobil felaketi daha sonra birinci 10 sene içerisinde kanser hadiselerinin, önceki döneme gore Ukrayna’da %230, Beyaz Rusya’da %180 arttığı gözlenmiştir. Patlamalar
esnasında kullanılan cephane, metal parçacıkları etrafa yayılabilmekte, toprağa gömülüp su kaynaklarına karışarak, hava kanalıyla dağılarak çevresel kirliliğe yol açmakta, uzun vadeli ekolojik problemlere niçin olabilmektedir. Patlamanın şiddetine, patlayıcı türüne gore karbon-dioksit, azot-dioksit, karbon-monoksit, hidrojen-sülfür suretiyle gazlar ortaya çıkabilmekte, toz ve fazlaca muhtelif parçacık hususlar etrafa yayılarak mühim boyutta hava-su- toprak kirliliğine sebep olabilmekte, iklim krizine katkıda bulunmaktadır. O kadar ki havada
süzülerek kilometrelerce ötedeki kıtalara ulaşabilmektedir. Oluşan gazlar, asit yağmurlarına sebep olarak nebat örtüsüne ziyan verebilmekte ve su ekosistemlerini bozabilmektedir. Askeri taşıtlarda kullanılan gazlar, ozon katmanını incelterek global boyutta etkilenim yaratmaktadır. Savaşlar esnasında ağaçlar kesilmekte, ormanlar mühim ziyan görmekte, yangınlar patlak vermektedir. Bu konum, mahallî olsun olmasın bütün biyolojik çeşitliliği tehdit etmektedir.”
İsrail – Filistin Cenginde Yürek Yakan Can Kayıplarını ve Yıkıcı Etkileri Görüyoruz
Prof. Dr. Genç, silahlı çatışmalar esnasında ve daha sonra organik etrafın ve hayati
kaynakların korunmasının, global alanda giderek daha çok önemsenmekte bulunduğunu
belirterek, şunları kaydetti:
“Bu alandaki yasal çerçeveyi geliştirmeye yönelik son uğraşlar, Milletlerarası Hukuk Komisyonu (ILC) tarafınca yürütülmekte olup, Silahlı Çatışmalarla İlgili Olarak Etrafın Korunması (PERAC) için tavsiye edilen 27 eskiz ilke, BM Genel Heyeti tarafınca Aralık 2022’de kabul edilmiştir. Her sene 6 Kasım’da kutlanan Memleketler arası Harp ve Silahlı Çatışmalarda Çevrenin Sömürüsünün Önlenmesi Günü, etrafla alakalı aksiyonların çatışma tedbire, barışı savunma ve barışı inşa etme stratejilerinin bir kesimi olmasını sağlamanın büyük ehemmiyetini yineleme fırsatıdır. Maalesef yakın vakitte başlamış olan İsrail-Filistin savaşı ile yüreklerimizi yakan can kayıplarının yanı sıra bölgeden yıkıcı tesirlerin fotoğrafları, detayları gelmektedir. Oldukca üzücü ki, bu yıkıcı tesirlerin bu bölgede de farklı derecelerde meydana geldiği ve geleceği söylenebilir. Netice olarak, savaşların organik etrafa olan etkileri büyük ve uzun vadeli sonuçlara yol açabilir ve bu etkilenim göz gerisi edilmemelidir. Harp, bir halk sıhhati problemi olmasıyla birlikte birebir vakitte mühim bir ekolojik meseledir. Türk Toraks Derneği, harbe karşı barışı, çevre ve ekosistem yıkımına karşı sürdürülebilir ömrü ve geleceği savunur. Bir kere daha harbe HAYIR diyoruz!” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
News
